BM Genel Sekreteri Guterres, Katar’ın başşehri Doha’da Afganistan’la ilgili yaptığı toplantıların akabinde düzenlediği basın toplantısında, Afganistan’ın istikrarına ait kaygılarının arttığını belirtti.
Guterres, Taliban’ın bayan çalışana yönelik kısıtlamalarına karşın BM’nin milyonlarca çaresiz Afgan’a yardım ulaştırmak için Afganistan’da kalacağını tabir etti.
BM’nin Afganistan’da yardım için kalmasına rağmen yardım fonlarının azaldığını kaydeden Guterres, yardımlar için bu yıl mali taahhütlerde önemli bir eksiklik olduğu konusunda ikazda bulundu.
TOPLANTILAR SÜRECEK
Afganistan’ın dünyadaki en büyük insani krizi yaşadığını ve ülkenin istikrarı konusunda büyük telaşlarının olduğunun altını çizen Guterres, BM’nin de Afganistan halkının çıkarları için kapsamlı bir yakınlaşma ismine toplantılar düzenlemeye devam edeceğini söyledi.
“BM, Afganistan’daki bayan ve kız çocuklarının haklarına yönelik sistematik ihlallere sessiz kalmayacak.” tabirini kullanan Guterres, BM’nin Afganistan halkına yönelik yükümlülüklerinden geri adım atmayacağını ve bu bağlamda bir dizi teşebbüsün yürütüldüğünü kaydetti.
Guterres ayrıyeten Taliban yetkilileri tarafından bayan Afgan BM işçisine yönelik getirilen yasağın insan haklarının ihlali olduğunu vurguladı.
“TALİBAN İLE GÖRÜŞMEK İÇİN YANLIŞSIZ BİR VAKİT DEĞİL”
Toplantının, hiçbir ülkenin resmi olarak tanımadığı Taliban idaresini tanımayı amaçlamadığını vurgulayan BM Genel Sekreteri, vakti geldiğinde Taliban yetkilileriyle görüşmeye açık olduğunu, fakat bugün bunun için “doğru bir zaman” olmadığını belirtti.
Katar’ın başşehri Doha’yı ziyaret eden Guterres, burada, Afganistan ile ilgili “ortak noktalar” aramak için toplantı düzenlemişti.
BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric dün yaptığı açıklamada, toplantıya, Türkiye, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İran, Japonya, Kazakistan, Kırgızistan, Norveç, Pakistan, Katar, Rusya, Suudi Arabistan, Tacikistan, Türkmenistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İngiltere, ABD, Özbekistan, Avrupa Birliği ve İslam İşbirliği Örgütü’nden heyetlerin katıldığını bildirmişti.
Dujarric toplantının temel emelinin memleketler arası toplumla “Taliban idaresiyle temel hususlarda nasıl bir bağlantı kurulacağını” araştırmak olduğunu tabir ederek, “Guterres, özel temsilcilerle yürüttüğü toplantıda, bilhassa bayan ve kızlara yönelik insan hakları mevzuları, kapsayıcı yönetişim, terörle çaba ve uyuşturucu kaçakçılığı ile ilgili konularda ortak noktaları araştıracak.” demişti.
TALİBAN’IN BAYAN İŞÇİ YASAKLARI
Taliban’ın 15 Ağustos 2021’de Afganistan idaresine gelmesiyle ülkede bayanların çalışmasına ve kızların eğitim almasına yönelik önemli kısıtlamalar getirilmişti.
Kızların evvel ortaokul ve liselerde, Aralık 2022’de ise üniversitelerde eğitim alması engellenmişti. Yeniden aralık ayında Afgan bayanların lokal ve yabancı sivil toplum kuruluşlarında çalışması da askıya alınmıştı.
Ayrıca, BM Afganistan Yardım Misyonu (UNAMA), Afganistan’ın Nangarhar vilayetinde BM’ye bağlı Afgan bayan işçinin işe gitmesinin engellendiğini bildirerek, “Yetkililere, BM’nin bayan çalışanı olmadan çalışamayacağını ve hayat kurtarıcı yardım sağlayamayacağını hatırlatmak isteriz.” sözüne yer vermişti.
Taliban, kız öğrencilerin eğitimlerine orta verme kararının akabinde 24 Aralık 2022’de de sivil toplum kuruluşlarında (STK) bayan işçi çalıştırılmasını ikinci bir duyuruya kadar askıya almıştı. Bayan işçinin işlerine son vermeyen STK’lerin lisanslarının iptal edileceği kaydedilmişti.
Bunun üzerine Save The Children, the Norwegian Refugee Council ve DEVA üzere ülkedeki birtakım milletlerarası yardım kuruluşları çalışmalarını durdurmuştu. Taliban’ın kararına Avrupa Birliği, BM, ABD ve birçok ülkeden reaksiyon gösterilmişti.
